Shadow-begeleiding. Wat is het precies en hoe helpt het de leerling? De redactie ging op bezoek bij onze partner Studieus om hier meer over te weten te komen.
Shadow-begeleiding, vertel eens, wat houdt dat precies in?
Zoals het woord het als zegt: de begeleider is een schaduw voor de leerling in kwestie. Het is niet een observatie, want die is meestal al geweest: de begeleider is actief in contact met de leerling. De leerling wordt via de shadow aangespoord in de klas of buiten de klas op dat waar hij of zij moeite mee heeft. Taakaanpak, emotieregulatie of concentratie zijn daar mooie concrete voorbeelden van. De begeleider is een soort Japie Krekel voor de leerling.
Wat zie je in de praktijk?
Daar waar wij niet echt te maken hebben met spoed situaties in ons vakgebied (er is zelden per direct een reken-RT’er nodig), is dat bij deze aanvragen vaak wel zo. De scholen die dit aanvragen hebben al aardig wat geprobeerd, wat pogingen ondernomen, paden bewandeld en zijn tot de conclusie gekomen dat er nu iets acuuts moet worden gedaan en dat ze daar de kennis, de tijd of allebei niet voor hebben. Dit zijn vaak intensieve trajecten: aantal uren per dag en aantal dagen in de week; iedere schooldag drie uur bijvoorbeeld. Het zijn ook relatief korte trajecten.
Hoe vertaalt dit zich naar het onderwijs?
Hier zit het vaak op het kruispunt van zorg en onderwijs. Het kruispunt waar Educto en partners begeven. Zorg ‘hoort’ eigenlijk gescheiden te zijn van school, maar gedragsproblematiek is dagelijks op school. Leerkrachten zijn opgeleid voor het geven van onderwijs en daar hoort “standaard” gedrag bij, maar gedrag waar meer aandacht naar toegaat geeft stress aan het gehele systeem.
Een shadow-traject is niet een laatste redmiddel, maar wel een beweging die de pauzeknop raakt, die vaak voor ontspanning in het systeem zorgt: er is iemand die volledige aandacht heeft voor het kind, fijn voor het kind, geeft ouders rust en ondersteunt deels de leerkracht(en). En al deze effecten hebben onderling ook effect.
Wat zou je zelf nog graag veranderd zien op dit gebied?
Dat het voor scholen makkelijker wordt dit type arrangement aan te vragen bij en goedgekeurd krijgen door het samenwerkingsverband. Het onderwijs mag het vertrouwen krijgen dat als zij een shadow aanvragen, ze daar een (of meerdere) legitieme reden(en) voor hebben en dat ze in het voortraject van alles hebben geprobeerd. Gedrag en dus gedragsproblematiek is onderdeel van het onderwijs en zolang jeugdzorg de handen vol heeft, is het toch mooi en ook nodig om dit laagdrempelig en snel op te kunnen pakken? Misschien zorgt het er indirect voor dat jeugdzorg minder belast raakt. Helemaal mooi!
Hoe help je een kind het beste?
Door te kijken naar het kind, door je even niet te richten op de methode, het protocol, de hiaten. Maar te kijken naar het kind, de oorzaak, de laag onder het gedrag. Een kind aandacht geven: het gevoel geven dat het gezien en gehoord wordt, maakt zo’n verschil. We horen het ook terug van scholen met andere opdrachten: het gaat om het welbevinden van het kind, is dat oké dan is het beter leerbaar. En is dat niet wat ieder mens nodig heeft? Om de zoveel tijd gezien en gehoord worden.
Welke tips heb je voor een school?
Tips aan scholen heb ik niet echt, ik heb bewondering voor scholen: dat zij doen wat ze doen, onder de druk die ze ervaren en dat al jaren achter elkaar. En dan nog ’s ochtends met een glimlach de kinderen op school ontvangen. Indrukwekkend! Tips zouden ook te algemeen zijn en iedere school is anders, elke situatie vraagt om maatwerk. Een school weet heel goed wat het nodig heeft.
Dus geen tips, maar bewondering. Wij zien scholen, de teams en alle mensen en professionals er omheen met hun worstelingen.
Wel tips voor anderen: diegene die het geld beheren: geef het uit aan onderwijs. Geef scholen de vrijheid om geld in te zetten voor de zorg zoals zij denken dat die nodig is (geef ze dus ook het vertrouwen). Zorg voor de middelen om een gedrags- of kindercoach op een school te plaatsen en verlaag daarmee de druk en stress binnen een school. Ook tips voor beleidsmakers: kijk weer eens naar de doelgroep, maak het beleid effectief en laagdrempelig: dan is alles wat er voortvloeit uit dat beleid: de hulp, ondersteuning en zorg ook effectief, op tijd, preventief en gericht, welkom en op den duur rendabel.
