Als een kind naar groep 3 van de basisschool gaat, moet het auditieve vaardigheden voldoende beheersen. Vaak zijn kinderen in groep 2 al bezig met letters. Ieder kind op zijn eigen manier. Welke vaardigheden moet een kind beheersen voordat het naar groep 3 kan?
Auditieve discriminatie: het verschil tussen letters kunnen horen.
Auditieve analyse: het horen van een eerste, laatste of middelste letter in een woord.
Auditieve synthese: een woord in letters hakken en het vervolgens ook kunnen plakken.
Ook wordt geoefend met het herkennen van letters en het schrijven van letters. Dit noemen we de klank-tekenkoppeling. Deze vaardigheden zijn allemaal belangrijk om goed en vlot te leren lezen en schrijven.
Op een speelse manier werken kinderen in de kleutergroepen aan auditieve vaardigheden. Dit is een voorbereiding op groep 3. Het is heel belangrijk dat de basis van de auditieve vaardigheden op orde is. Soms lukt dit helaas niet zoals gewenst. Een leerling kan dan mogelijk problemen krijgen met het lezen en de spelling. In dit geval kan logopedie uitkomst bieden.
Voor ieder kind het verschil
Bij Educto zoeken wij iedere dag naar creatieve manieren om de wereld van onderwijs positief te beïnvloeden. Hierbij staat één ding centraal: wij willen voor ieder kind het verschil maken. Zodat kinderen vol vertrouwen en stralend naar school gaan. Waar het kind ook tegenaan loopt. Samen zorgen wij voor een oplossing.
Om te laten zien welk verschil wij kunnen maken voor een leerling, in dit geval met auditieve vaardigheden, benaderden wij onze partner Taalreis, die zich bezighoudt met logopediebehandelingen. Collega Anne Theunissen-Wouters van Taalreis vertelt hoe zij out of the box denkt om leerlingen een stapje verder te helpen en neemt ons mee in haar ervaring uit de praktijk.
Welke begeleiding is jou echt bijgebleven?
‘Ik heb een meisje behandeld in groep 6. Zij komt uit Syrië. Op school was eerst de gedachte dat zij problemen had met taal. Maar uiteindelijk bleken haar auditieve vaardigheden niet goed ontwikkeld te zijn. En dat had ook effect op haar spelling. Het is heel mooi dat wij haar een stapje vooruit hebben kunnen helpen zodat zij niet alleen betere resultaten haalde, maar vooral omdat zij meer zelfvertrouwen kreeg. Bij meertaligheid wordt vaak gedacht dat de oorsprong van de problemen op taalgebied ligt, maar als logopedist merk je soms dat fouten niet passen bij de moedertaal. Vaak is er dan meer aan de hand. Als er sprake is van moeite met de auditieve vaardigheden worden de kenmerken van klanken minder goed waargenomen en verwerkt. Dit levert vervolgens vaak problemen op in het koppelen van de klank aan de schrijfwijze. Hierdoor is het aanleren van spellingsregels vaak ook moeilijker. Deze kinderen kunnen bijvoorbeeld het verschil tussen harde/zachte en korte/lange klanken minder goed waarnemen. Het was fijn om dit meisje daarbij te kunnen ondersteunen,’ vertelt Anne.
Heb je tips voor scholen?
‘Denk out-of-the-box. Kinderen hebben bijvoorbeeld op jonge leeftijd snottebellen en zeker in het winterseizoen vaak gecombineerd met hoestklachten. Soms is het toch goed een extra oogje in het zeil te houden. Als bij een kind naast snottebellen, veel hoesten ook bijvoorbeeld vaak zijn of haar mond open hangt. En je bovendien het idee hebt dat het verschil tussen korte en lange klanken niet goed wordt opgepikt. Dan kan het goed zijn om het gehoor eens te laten testen.’
‘Ook is het goed om als logopedisten meer samen op te trekken met leerkrachten. Welke terminologie gebruiken we? Gaan leerkrachten in de onderbouw en bovenbouw hetzelfde om met klanken? Meer kennis en kunde over auditieve vaardigheden is van belang. Wij sluiten aan bij het lesprogramma op school. School kijkt vaak twee dimensioneel naar auditieve vaardigheden. Mijn advies is om echt de dimensie voelen toe te voegen. Laat zien wat er gebeurt als je praat en voel dan ook. Bijvoorbeeld aan je keel. Zodat je voelt waar klanken gemaakt worden.’
Fonologische spraakstoornis ‘tonijn’ i.p.v. ‘konijn’
‘Naarmate ze ouder worden leren kinderen stap voor stap verschillende klanken correct uit te spreken. Als kinderen bepaalde klanken in woorden structureel vervangen door een andere klank, dan kunnen we spreken van een fonologische articulatiestoornis, een fonologisch spraakprobleem. Dit betekent bijvoorbeeld dat het kind klanken weglaat of omwisselt, zoals ‘tonijn’ zeggen in plaats van ‘konijn’. ‘Tijdens de logopedie helpen we het kind de juiste klanken te leren uitspreken en klanken die het kind nog niet kent aan te leren.
Opmerkelijk is dat kinderen met een fonologische stoornis de klanken in hun hoofd wel goed denken te zeggen, maar dat het er anders uitkomt. Dit maakt dat deze kinderen vaak ook meer moeite hebben met de auditieve vaardigheden. Sommige kinderen pakken dit met wat hulp voldoende op. Er is echter ook bewezen dat bij dyslexie de fonologische vaardigheden een onderliggend probleem kunnen zijn. Het blijft bijzonder om te zien hoe wij een verschil kunnen maken.’
Op zoek naar inspiratie?
Op zoek naar meer uitleg of creatieve ideeën? Neem eens een kijkje op het YouTube kanaal van Anne. Anne startte met dit YouTube kanaal om ouders met Nederlands als tweede taal te bereiken en betrekken. Maar ook voor scholen vind je er nuttige tips en leuke invullingen voor een les.
https://www.youtube.com/@logopediejufAnne/search?query=auditieve%20vaardigheden
Educto out of the box
Out of the box denken is kenmerkend voor de werkwijze van Educto. Je kunt bij ons terecht met ál je vragen en opmerkingen over (extra) onderwijs, onderwijszorg of extra ondersteuning op school. Of het nu gaat om taalachterstanden, een kind dat niet graag naar school gaat, tegenvallende leerresultaten, tekort aan leerkrachten of basisvaardigheden, wij zoeken de best passende oplossing voor jouw school, mobiliseren de juiste behandelaar uit ons grote netwerk, maken programma’s op maat en denken out-of-the box als de hulpvraag extra ingewikkeld is.
Samenwerken
Onze onderwijs gedreven waarden geven ons inspiratie en richting aan alles wat we doen. En wat we niet doen. Wat wij belangrijk vinden? Betrokkenheid, werk leuk maken, altijd zoeken naar de beste oplossingen om leerlingen in hun kracht te zetten, vooruitkijken en op zoek naar eigen, out-of-the-box, oplossingen. Bij Educto geloven wij daarnaast in de kracht van samenwerking. Wil jij de mogelijkheden bespreken of vrijblijvend van gedachten wisselen? Laat het weten. Wij helpen jou en daarmee de kinderen op jouw school graag een stapje verder. Meer weten over onze passie en werkwijze? Bekijk dit filmpje via https://www.educto.nl/ons-verhaal
